ẨN MÌNH – ĐẠO CỦA KẺ TRÍ

Vua Sở sai sứ giả đến mời Trang Tử ra làm quan. Người đời đều nghĩ: được vinh hiển, phong lộc, tên tuổi muôn đời, ai chẳng muốn.

Trang Tử chỉ cười, hỏi lại:

“Ở Sở có con rùa thần, ba ngàn năm trước đã chết. Người ta đặt nó trong hộp quý, phủ lụa, để thờ trong miếu lớn. Vậy rùa thần thà muốn chết để được kính thờ, hay muốn sống, lê lết ngoài bùn mà tự do?”

Sứ giả đáp:

“Dĩ nhiên nó muốn sống ngoài bùn.”

Trang Tử nói:

“Thì ta cũng thế. Ta thà sống tự do trong bụi đất, còn hơn bị giam cầm trong hào quang của các người.”

Ở đây, “ẩn” của Trang Tử không phải trốn tránh, mà là khước từ ánh sáng giả tạo để giữ lại sinh khí thật.

Ẩn, là thu ánh sáng vào trong, để nuôi dưỡng minh châu trong ngực. Ẩn, là giấu binh trong cỏ, đợi một tiếng trống mà dậy sóng. Ẩn, là im lặng trước kẻ ồn ào, để ngày kia chính sự tĩnh mịch của ta làm kẻ ấy hoảng sợ.

Ẩn khỏi công danh, vì công danh dễ trói buộc.

Ẩn khỏi vinh hoa, vì vinh hoa nhiều khi chỉ là cái hộp gỗ đẹp mà rỗng.

Ẩn không phải để mất mình, mà để giữ mình nguyên vẹn.

Cổ nhân dạy:

Ngọc giấu trong đá, chờ ngày mài dũa mới sáng.

Người ẩn trong đời, chờ cơ hội mới hiển lộ.

🔐Muốn hiểu trọn vẹn tinh thần ấy – cái “tự do siêu thoát” của Trang Tử, cái trí tuệ biết ẩn để giữ mình – hãy tìm đọc cuốn Trang Tử của Nguyễn Hiến Lê.