TRÍ TUỆ LÀ BIẾT DUNG HÒA, KHÔNG PHẢI ĐỂ CHẤP NHẶT

 CON NGƯỜI NÊN SỐNG THẾ NÀO? – TRÍ TUỆ LÀ BIẾT DUNG HÒA, KHÔNG PHẢI ĐỂ CHẤP NHẶT

Xưa có một học trò trẻ, tâm nhiều hồ nghi, đến hỏi thầy dạy của mình:

“Làm người trong thiên hạ, nên sống thế nào để chẳng lạc lối?”

Người thầy trầm ngâm một lúc, rồi kể cho học trò nghe xưa kia các vị hiền triết đã nói thế nào?

🌟Khổng Tử cho rằng : “Người ta có quan hệ cha con, vua tôi, trên dưới. Biết lễ thì yên, giữ nhân thì thịnh. Người bỏ lễ nghĩa, ấy là kẻ vong bản. Hãy tu thân, tề gia, rồi trị quốc, bình thiên hạ. Ấy mới là con đường chính.”

🌟Lão Tử viết: “Lễ nghĩa chỉ là cành lá. Người người bận tâm hình thức, quên mất gốc là Đạo. Đạo vốn vô vi, thuận theo tự nhiên mà hành. Ép uổng theo khuôn phép, khác nào uốn cong mầm cây khiến nó gãy.”

🌟Mặc Tử : “Lễ nhạc, xa hoa, ấy chỉ làm tốn phí dân lực. Thế gian khổ sở, sao chẳng nghĩ đến kiệm ước, thương dân, lấy lợi chung làm đầu? Yêu người như yêu mình, ấy mới là chính đạo.”

🌟Hàn Phi Tử ngẫm: “Nhân, nghĩa, vô vi, kiệm ước, thử hỏi trong loạn thế, có ai tuân? Con người vốn tham, dân vốn tranh. Muốn thiên hạ yên, tất phải lấy pháp trị, thưởng phạt phân minh. Không thế thì đạo nào cũng chỉ là lời gió thoảng.”

Người học trò nghe xong, càng rối trí: “Một câu hỏi, mỗi người một cách nói khác nhau. Rốt cuộc nên nghe ơi mới đúng"

Bấy giờ, người thầy mới nói: 

“Các bậc tiên sinh đều nhìn đời qua cửa sổ riêng, nên thấy cảnh khác nhau. Con chớ vội chấp một lối. Hãy lắng nghe muôn ý, rồi trở về với chính mình. Người biết hợp cái sáng của trăm nhà, mà chẳng bị trói bởi một nhà, ấy mới là trí tuệ.”

🌱Bách gia tranh minh, mỗi phái một lời, chẳng lời nào tuyệt đối đúng, cũng chẳng lời nào hoàn toàn sai. Người đời nay đọc lại, há chẳng phải để hiểu rằng: trí tuệ là biết dung hòa, chứ chẳng phải chấp chặt? Vậy nên, khi tiếp thu tri thức, hãy mở rộng để biết cách nào phù hợp với mình, cái nào cần phát triển, ấy mới là kẻ hiểu đạo.