6 nguyên tắc ứng xử trong đời

 Ở trên thế gian này, chuyện gì cũng đều có thể chờ đợi, duy chỉ có hiếu thuận là không thể đợi chờ được. Hiếu thuận song thân, là việc thiện to lớn nhất. Khiến cha mẹ vui mừng gọi là hiếu thuận, khiến chúng sinh vui mừng gọi là hành thiện…

1. Hành thiện quý ở lòng hiếu thuận, tu thân cái hay ở ‘thận độc’

Thực ra từ ‘thận độc’ trong văn cảnh này có hàm ý là: ngay cả những lúc ở một mình không ai chú ý, thì hành vi của bản thân cũng phải thận trọng không thể tùy tiện. Bởi lẽ điều tu dưỡng là định lực ở bên trong.

Người xưa thường có thói quen mỗi ngày tự xét lại mình ba lần, những lúc không có ai, những chuyện nhỏ nhặt cũng đều chú trọng như bước đi trên băng mỏng, như đứng trước vực sâu, trước sau không phóng túng bản thân, không vượt quá khuôn phép.

“Thận độc” là một loại tu dưỡng cần thiết trong đời người; “thận độc” cũng là một loại nguyên tắc sống cần thiết trong đời người. Ở trên thế gian này, chuyện gì cũng đều có thể chờ đợi, duy chỉ có hiếu thuận là không thể đợi chờ được. Hiếu thuận song thân, là việc thiện to lớn nhất. Khiến cha mẹ vui mừng gọi là hiếu thuận, khiến chúng sinh vui mừng gọi là hành thiện.

Bản thân mang chút thức ăn, vật dụng cho cha mẹ, có những lúc thỉnh thoảng bạn lại ghé qua xem thử coi cha mẹ mình hồi này sống ra sao, đây không gọi là hiếu thuận.

Không khiến cha mẹ đau lòng, không khiến cha mẹ thất vọng; khiến cha mẹ vui mừng, khiến cha mẹ hài lòng, đây mới là hiếu thuận thật sự.

2. Nhân phẩm quý ở chính trực, tâm địa hay ở phúc hậu

Nhân phẩm lấy chính trực làm gốc. Chính trực là nền tảng làm người, là rường cột để sinh tồn, cũng là căn bản của đối nhân xử thế.

Chính là “phẩm hạnh đoan chính”, trực là “nhân cách ngay thẳng”. Làm người cần phải chính trực, làm việc cần phải nghiêm túc; đường đường chính chính mới là nền tảng lập thân, gốc rễ xử thế. Tục ngữ nói: “Cây ngay không sợ chết đứng, chân ngay không sợ giày lệch”. Người mà chính trực, tâm địa sẽ được bình an.

Người phúc hậu thì tự thân trước sau luôn khiêm tốn và tự cho mình nhỏ bé. Duy chỉ có như vậy, lòng người mới cao thượng, tâm tính con người mới ôn hòa nhã nhặn.

Những người phúc hậu, vừa là người thông suốt độ lượng, xem trọng nghĩa khí giữ vững chữ tín. Người phúc hậu thì thường khiến người ta cảm thấy tin tưởng, khiến người ta yên lòng, cũng khiến người ta cảm động.

3. Đối đãi với người quý ở sự thẳng thắn chân thành, đối nhân xử thế hay ở chỗ khiêm tốn hòa nhã

Người quân tử lòng dạ thoáng đãng, kẻ tiểu nhân khúm núm rụt rè. Chân thành đối đãi với người sẽ khiến chuyện lớn hóa nhỏ, chuyện nhỏ hóa không, hơn nữa còn sẽ được người khác tôn trọng, khiến hai bên cùng đạt được kết quả có lợi nhất.

Trong đối nhân xử thế, khiêm tốn hòa nhã là một loại năng lực: nước sâu chảy chậm, người sang nói năng từ tốn nhẹ nhàng.

Khiêm tốn hòa nhã còn thể hiện ở thái độ thân thiện trò chuyện, lòng không vướng bận lo lắng, như thế mới có thể tự do tự tại. Khiêm tốn hòa nhã là một loại tố chất, một loại tâm thái, cũng lại là một loại văn hóa tu dưỡng.

4. Làm người quý ở thiện tâm, làm việc hay ở hết lòng hết dạ

Thiện tâm như nước, có thể làm dịu tấm lòng, tĩnh lặng tâm hồn. Không kể làm chuyện gì, chúng ta trước sau đều làm hết lòng hết dạ. “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên”, nếu chúng ta làm việc gì cũng đều có thủy có chung, gắng hết sức mình, chắc chắn sẽ có thể giảm thiểu được những điều tiếc nuối.

5. Nói năng quý ở khiêm tốn hòa nhã, cử chỉ hay ở thận trọng vững vàng

Nói năng khiêm tốn hòa nhã thì sẽ dễ xử thế, hành vi khiêm tốn sẽ dễ làm người. Khiêm tốn, chính là “gặp nhau nơi đường hẹp, nghiêng người để dễ đi chung”.

Đất kia nhờ biết hạ mình mà thành biển cả; người nhờ biết hạ mình mà thành bậc Đế vương. Làm người khiêm tốn, mới có thể giảm thiểu đi những can nhiễu và trở ngại ở mức lớn nhất với người ta, mới dễ dàng gặt hái được thành công trong sự nghiệp.

Bạn đặt mình ở chỗ càng thấp, địa vị của bạn trong lòng người khác sẽ càng cao. Khiêm tốn làm người, mọi việc mới dễ thuận buồm xuôi gió. Cao quý mà không khoe khoang, giỏi giang mà không phô diễn, mới là cảnh giới chí cao của đời người.

6. Giàu sang quý ở nhân từ, nghèo khổ hay ở khí phách

Người xưa nói: “Vi phú đương nhân” (giàu mà nhân đức), làm người cần phải có một trái tim nhân từ. Dù nghèo nhưng giàu nghị lực, con người chỉ cần có chí khí, có mục tiêu theo đuổi, dốc lòng mà thực hiện, nhất định có thể thực hiện được ước mơ của bản thân mình. “Chí” là chí khí, ý chí, chí hướng, là mục tiêu mà đời người theo đuổi, là quyết tâm gặt hái được thành tựu. Người có ý chí, mọi việc ắt đều sẽ thành công.